Wat is Meditatie?

Tot voor enkele jaren geleden bracht het woord mediteren bij velen opgetrokken wenkbrauwen, hocus-pocus gevoelens en soms ook kriebels teweeg. Wat velen niet wisten is dat het o.a. bij mediteren om de kunst van de mentale kracht en zelfbeheersing gaat. Dat we mediteren gebruiken om meer van het leven te genieten omdat we door te mediteren bewuster en relaxter worden. Dat we bij meditatie er naar streven om minder op de 'automatische piloot' te leven, meer tijd in het NU ofwel het moment doorbrengen en bovenal om oplettender te zijn. Het leven is fantastisch, maar we moeten het nog wel even zien! In de huidige maatschappij waarin we steeds drukker en drukker, zijn, worden onze hersenen onophoudelijke gebombardeerd met stimuli en krijgen we een steeds grotere behoefte aan ontspanning en rust. Meditatie kan ons hierbij van groot nut zijn en het is dus niet verwonderlijk dat het de laatste tijd zelfs hip begint te worden om te mediteren!

 'You do not need to leave your room.
Remain sitting at your table and listen.
Do not even listen, simply wait.
Do not even wait, be quiet, still and solitary.
The world will freely offer itself to you to be unmasked.
it has no choice, it will roll in ecstasy at your feet.'

Franz Kafka

Maar wat is nu dan mediteren? Is het een ervaring, techniek of gewoon een einddoel? In onze visie is mediteren elke techniek die ons in staat stelt ons lichaam en onze geest te relaxen en bovendien onze geest te verlossen van onnodige gedachtes en hersenactiviteit. Mediteren is voor ons geen einddoel of bijzondere ervaring, maar gewoon een bijzonder nuttige techniek die ons helpt de geest te temmen en het lichaam te relaxen. Over het algemeen voldoet elke meditatie aan de volgende drie basisprincipes;

1) We focussen op één ding of object om onze geest te concentreren. Deze focus kan o.a. op onze ademhaling, een woord dat we herhalen, sensaties in ons lichaam, of zelfs onze gedachten zijn. Vaak concentreren we ons bij het mediteren op onze zintuigen. Als we ruiken, voelen, luisteren of proeven ontsnappen we aan onze gedachtespinsels en zijn we weer in het moment.

2) Als onze gedachten afdwalen, brengen we deze terug naar ons meditatieobject of focus. We proberen onze gedachten niet weg te stoppen of te onderdrukken. Vechten om onze geest tot rust te brengen heeft niets met ontspannen en relaxen te maken. Het hele proces is alsof we met een camera op een object inzoomen. Het object treedt op de voorgrond en alle andere zaken zijn wel aanwezig maar verdwijnen naar de achtergrond. Iedere keer als we afgeleid worden door objecten op de achtergrond zoomen we weer in op ons object op de voorgrond. Dit proces herhaalt zich tijdens een meditatie soms wel een oneindig aantal keer.

3) Alle gedachten en sensaties laten we tijdens de meditatie aan ons voorbij gaan. Als we mediteren horen we nog steeds het geluid van voorbij razend verkeer, voelen we nog steeds de kater van gisteren, denken we nog steeds aan de klussen die we morgen moeten doen etc. Het grote verschil is dat deze afleidingen ons niet meer hoeven te storen. Tijdens het mediteren proberen we niet te oordelen, conclusies te trekken of over bijzaken na te denken. We accepteren het huidige moment zoals het is.

Mediteren verschilt van andere vormen van ontspanning in de zin dat we tijdens de ontspanning wakker, alert en gefocussed zijn. We zijn ontspannen en toch alert. Onderzoek wijst uit dat naarmate we ons langer met meditatie bezighouden we fundamenteel steeds ontspannener worden. Tegelijkertijd worden we ook opmerkzamer en bewuster, iets wat andere ontspanningstechnieken niet tot stand brengen, omdat ze het aandachtsvermogen niet trainen. We moeten mediteren dus niet met een droom, slaap of trancestaat verwarren, want tijdens die momenten zijn we, in tegenstelling tot bij meditatie, niet bewust en alert.

Tijdens mediteren focussen we op wat NU op dit moment, op t=0 gebeurt. Elke gedachte heeft per definitie een tijdselement (verleden of toekomst) en leidt ons af van wat NU gebeurt. Als we focussen geven onze geest maar 1 enkele opdracht. Omdat we maar 1 opdracht hoeven te verwerken kost dat weinig moeite en energie. Er is vast geen sprake van een mogelijke nood- of stresssituatie en dus kunnen lichaam en geest lekker gaan relaxen. Omdat we relaxed en ontspannen zijn kunnen we de ervaring helderder beleven en worden we bewuster in ons doen en laten. Denk eens goed na over alle mooie momenten uit je leven of hoe je bijvoorbeeld hobby's of gewoon een mooie moment ervaart. Juist ja, bijna alle kwaliteitsmomenten in je leven vinden plaats als je niet nadenkt, maar beleeft en dus in het huidige moment doorbrengt.

Joan Borysenko, Ph.D., een pioneer op het gebied van mind/body medicine, definieert meditatie dan ook als elke activiteit die ons in het NU brengt en vasthoudt. De methodologie van meditatie kunnen we ook bijzonder goed in het dagelijks leven toepassen. Mediteren leert ons bewuster en opmerkzamer te worden, waardoor we steeds meer tijd in het NU doorbrengen en de kwaliteit van ons leven verbetert. We bereiken ons doel door gewoon te ZIJN en niet door iets te doen. Dat is de kern van meditatie!

Bron: Earth Matters